برای بررسی دقيق و حتی‌الامکان همه‌جانبه صنعت هاستينگ، با ارسال نامه و تماس، همه شركت‌هايی كه هم‌اكنون فعالان اصلی عرصه ميزبانی وب به شمار می‌روند به يک ميزگرد دعوت شدند، همچنين موضوع در سايت ماهنامه نيز منتشر شد. از ميان مدعوين، ضمن آن كه همگی با علاقه از طرح موضوع استقبال نمودند، چهار تن از مديران در اين ميزگرد (که در تاريخ 16 تير ماه 1382 و در دفتر ماهنامه دنيای کامپيوتر و ارتباطات برگزار شد) شركت جستند:
محمد جواد حاجاتی، مديرعامل شركت سازين رسانه- مهرداد سيجانی، مديرعامل شركت فراكارانت- بهرنگ موسوی، مدير فنی شركت فرارايانه- محمد كاظم قنبری مديرعامل شركت قاصدك
ديگر شركت‌ها نيز عموما با تماس و پيگيری، همكاری و همفكری خود را برای بررسی دقيق موضوع نشان دادند.
بايد اذعان كنيم كه نتيجه و محصول اين نشست، بسيار فراتر از حد انتظار بود، گفت‌وگوی مفيد و موثری صورت گرفت، و با كمال خوشبختی بايد بگوييم كه توفيق در حدی بود كه سوال و انگيزه اوليه‌ای كه موجب تشكيل جلسه و بررسی ويژه صنعت هاستينگ شد، در عمل به يك پروژه جدی بين حاضرين جلسه و حتی ديگر دستاندركاران اين حوزه تبديل شد. ارتباط جدی فعالان اين صنعت، و تشكيل يك نهاد صنفی با اين نگرش كه اين كار، قدم جدی برای تبديل شدن اين نوع فعاليت به يك « صنعت تمام عيار » خواهد شد.
در اين نشست، از حاضرين خواسته شد كه با ذكر مختصری از سابقه كار شركت، سياست شركت متبوع خود را در اين حوزه بازگو كنند.
همچنين به تناسب بحث، موضوعات مهمی نيز از سوی حاضرين مطرح و بررسی شد.
آنچه در زمينه سياست هر شركت مورد بحث قرار گرفت، با توجه به پارامترهای «قيمت» و «كيفيت» در ارائه سرويس بود. نتيجه بحث، البته از وجود دو خاستگاه متفاوت حكايت ميكرد كه به نظر می‌رسد با وجود شرايط فعلی ما، كاملا طبيعی است، يعنی ديدگاه‌هايی كه يكی از اين دو پارامتر را ارجحيت می‌دهند. جالب آنكه، همه در مجموع می‌پذيرفتند كه اكنون ديگر شرايط ما، توجه حرفه‌ای‌تر به اين صنعت را طلب می‌كند و در نتيجه، بايد يك نظام مشخص با در نظر گرفتن هردو پارامتر فراهم نمود.
نكته ديگری كه مورد توافق بود، تعيين درجات و سطوح مختلف برای ارائه سرويس و همچنين گزينش مخاطب خاص است، به اين معنا كه برای هر نوع و طبقه از مشتريان، سرويس مخصوص به او، تهيه و ارائه گردد، كه متناسب با خواست و توقع او، و نيز ميزان هزينه مورد نظرش باشد، در اين سيستم، طبيعتا دارندگان سايت‌های مهم و حساس، بايد پرداخت هزينه بيشتر برای گرفتن سرويس و پشتيبانی متناسب را بپذيرند.
موضوع مورد بحث ديگر، امنيت سايت‌ها، و به تبع آن، مسئله حملات هكری بود كه ديدگاه‌های گوناگونی در اين خصوص وجود داشت.
اقتصادی و به صرفه بودن يا نبودن اين حرفه نيز از مسائل مهم مطروحه در اين جلسه بود.
از آنجا كه بخشی از مسائل بيان شده از سوی حاضرين، جداگانه و در قالب سؤال و جواب مستقل آمده است، گزيده‌ای از مطالب اين جلسه در پی می‌آيد.
حاجاتی: ما از 5 سال پيش كار خود را شروع كرديم كه سيستم 2000 سيستم جديدی بود و تنها شركتی بوديم كه روی اين سيستم خدمات می‌داديم و ديگران غالبا با لينوكس كار می‌كردند، قيمت‌ها را در آن زمان، مطابق خارج از كشور تنظيم كرديم كه البته قيمت‌های پايينی بود، در اين مدت سايت‌هايی را سرويس می‌داديم و می‌دهيم كه اكنون ديگر بايد چهار سالگی خود را جشن بگيرند.
متاسفم كه می‌بينم اين كار را به عنوان صنعت نگاه نمی‌كنند و حتی گاهی به صورت سرگرمی و بازيچه آن را می‌بينند. هرچند الان ديگر داشتن يك سايت، برای سازمان‌ها و شركت‌ها به تدريج جزو واجبات است، اما مشكلی كه هست، برخی سرويس دهندگان هستند كه بدون تعهد وارد اين عرصه می‌شوند و هيچ تضمينی در ادامه فعاليتشان نيست، ولی سعی می‌كنند فقط با قيمت پايين‌تر مشتری را جذب كنند و اين عمل البته به ما و شركت‌های ديگری كه چندين سال است در اين زمينه با تعهد فعاليت می‌كنند لطمه می‌زند. مثلا با ادعای unlimited subdomain, unlimited POP3 و ... كه مامی‌دانيم ادعای درستی نيست ولی مشتری ناآگاه ممكن است معنی اينها را متوجه نشود. ببينيد مشتری وقتی تفاوت قيمت بين كارت‌های اينترنتی را می‌بيند، درك می‌كند كه طبيعتا سرويس‌های اين دو كارت با يكديگر متفاوتند. ولی اين موضوع در زمينه هاستينگ هنوز خيلی جا نيفتاده و خيلی‌ها علت تفاوت قيمت‌ها را متوجه نمی‌شوند و خدماتی را كه از جانب بعضی شركت‌ها در قبال قيمت بالاتر ارائه می‌شود نمی‌دانند.
ما حدود 16000 domain تا بحال ثبت كرده‌ايم. و حدود 1500 هاست داريم( كل هاست‌های ما در اين چند ساله حدود 8000 است) هاست‌های ما شامل شركت‌های بزرگ و سازمان‌های دولتی می‌باشند كه معمولا كيفيت خوب را می‌خواهند و بنابراين قيمت‌های ما پايين نيست. ما فقط با سرورهای 2000كار می‌كنيم، از لحاظ پهنای باند از OC-12 استفاده می‌كنيم و در اين زمينه محدوديتی نداريم، البته بر خلاف ادعای رايج، به مشتريان خودمان پهنای باند نامحدود نمی دهيم. بلكه در ازای مصرف بيشتر از حد، آنها مبلغی را بايد بپردازند. سياست شركت ما اين است كه سرويس خوب، پشتيبانی تمام وقت و حتی در ايام تعطيل بدهيم. در ضمن دو سرور ما در كانادا قرار دارند.
قنبری: شركت قاصدك حدودا در سال 78 تاسيس شده است با هدف مهندسی شبكه، ولی به تدريج به سمت هاستينگ رفتيم، و كار را با 2 سرور يونيكس شروع كرديم. الان حدود 6000 هاست و 14 عدد Dedicated Server داريم كه 12تای آن يونيكس و 2 تا به تازگی برای اولين بار سرور 2000 داريم. سرورهای ما در امريكا و كاناداپراكنده‌اند و البته گران، چون سرويس‌های خوبی ارائه می‌كنند. در مورد امنيت و مسئله هك، به نظرم آنچه در كشورما به عنوان هك رخ می‌دهد، خيلی هم هك به معنای واقعی نيست كه لزوما فرد باهوشی آن را انجام داده باشد، بلكه غالبا ضعف‌های گاه ساده در سرورهاست كه مثلا با وجود اعلام از سوی مايكروسافت، هنوز از سوی مسئولين سرور رفع نشده است! اين بحثی نيست كه خيلی دامن زده شود. مشكل فعلی به نظر من، هك و اين چيزها نيست، بلكه اين است كه بی‌نظمی در بازار حاكم است و هركسی به خودش اجازه می‌دهد بدون رعايت هيچگونه استاندارد وارد بازار شود و شروع به فعاليت كند. اتفاقا به نظرم ما بايد به اصطلاح خودمان هكر باشيم تا بتوانيم امنيت هاست را تامين كنيم.
موسوی: نام اصلی شركت، فراكوشان رايانه است كه از سال 77 تاسيس شده است. فعاليت اصلی اوليه ما اينترنت بود و از سال 78 شروع به ارائه سرويس هاستينگ كرديم. آن زمان ما ابتدا Reseller يك شركت با سرورهای يونيكس بوديم. و در همان سال سرور اختصاصی 2000 گرفتيم و شروع به فروختن Reseller كرديم. كه البته آن زمان بازار گرمی نداشت، ولی ما فروش خوبی داشتيم، از شركت Expert Host كانادا هم می‌گرفتيم كه جزو 8-7 شركت top در اين زمينه بود. الان ما 3 سرور داريم. البته در جريان هك، ما ضرر زيادی ديديم، چون در اول ژانويه هك شديم و تاشش روز بعد هيچكس جوابگوی ما نبود. 12000-1000 نام domain داريم و بر روی اين 3 سرور، 1400 سايت داريم. من هم موافقم كه اغلب شركت‌ها، از كار هاستينگ سودی نمی‌كنند و اين مسئله بايد بررسی شود. الان وارد شدن به بازار هاستينگ خيلی راحت است و اين نقطه حساسی است، چون تشكل و استانداردی در اين زمينه وجود ندارد. يكی از دلايلی كه وضعيت بازار را اينگونه كرده Resellerهای خودما هستند، مثلا اين موارد را در نظر بگيريد ما در شركت به فردی 700 MB فروخته‌ايم به ازای حدود يك ميليون تومان ( در سال) حال او تعرفه‌هايی برای خودش ساخته و حدود 400 عدد Domain اضافه كرده و مطمئنم كه سود خيلی خوبی هم برده است، با وجودی كه او ديگر هيچ هزينه و ... ديگری ندارد، به نظرم اين را بايد بررسی و راهكارهای عملی پيدا كرد.
فكر می‌كنم تعدادی از شركت‌های اين حوزه، با يكديگر جمع شويم و سطوح مختلف و درجات مختلف اين سرويس را تعريف كنيم ( مثلا Level A و Level B و...) و برای آن مشخصات تعيين كنيم و بتوانيم به دستاندركاران Certificate بدهيم و به اين ترتيب، كمی بازار كنترل شود.
نكته ديگر اينكه بايد با موضوع هك جدی‌تر برخورد شود، شما می‌بينيد كه الان به طور رسمی و علنی كلاس هك برگزار می‌شود!! و نرم‌افزار هك فراوان در دسترس است. مشكل ديگر اين است كه بعد از اين هك‌های اخير، انتظار مشتريان خيلی بيشتر شده است، مثلا بعد از يك بار Restart شدن سرور، چندين تلفن داريم كه آيا هك اتفاقی افتاده است؟ با اينكه بعد از حادثه هك، اين مورد پيش آمده كه مسئولين سرور عليرغم تعهداتشان، Backup مناسبی از اطلاعات مشتريان ما نداشته‌اند و اين در حالی بوده كه ما در مقابل مشتريانمان طبيعتا بايد پاسخگو باشيم! ما تلاش می‌كنيم تعهد خود را به مشتريان نشان دهيم، هرچند اين كار موجب فشار و استرس فراوان می‌شود و گاه شده كه چندين شبانه‌روز به طور مستمر در حال حل مشكل و خدمات دهی به مشتری بوده‌ايم، البته هك موجب تجربه بسيار ذی‌قيمتی نيز برای ما شده است.
قنبری: البته به نظر من اگر قيمت هاست را خيلی پايين نياوريم و به قيمت مناسبی به مشتری بدهيم، نتيجه مناسب‌تری خواهيم داشت. ببينيد رقابت در كاهش قيمت،. حداقل نتيجه‌اش اين است كه مسئولين شركت هاست، سرشان خيلی شلوغ می‌شود و اين طبيعتا بر كيفيت كار تاثير می‌گذارد ولی اگر قيمت خوبی بدهند، می‌توانند متخصصين فنی خوب را به خدمت بگيرند و سرويس خوب بدهند و هزينه خود را از مشتری می‌گيرند، ما الان بخش خوبی از درآمدمان از هاستينگ است و اين قابل توجه است. اين عامل رقابت در كاهش قيمت به نظر من كاملا در اين وضع موجود موثر بوده است.
سيجانی: شركت فراكارانت دارای 2 سرور ويندوز است ( كه در حال افزايش به 3 تا 4 است) 2 تا هم سرور لينوكس داريم كه حدود 1600 سايت روی ويندوز و بيش از 300 سايت روی لينوكس داريم. به نظر من، البته تعداد سرورهای شركت، به تنهايی تعيين كننده نيست يعنی زياد يا كم بودن تعداد نشانه بد يا خوب بودن Provider نيست، بلكه سياست Provider است كه تعيين كننده است، مثلا اين كه در زمينه هاستينگ، آيا به آن فقط به صورت يك كار جانبی و حاشيه‌ای نگاه می‌كند و يا اين كه به صورت يك كار بااهيمت و مستقل.
فراكارانت در سال 79 در زمينه برنامه نويسی و طراحی حرفه‌ای وب شروع كرد ولی زمانی كه هاستينگ برای ما اهميت اساسی پيدا كرد اولين سرورمان 2000 بود و قيمت گذاری را با آناليز دقيقی شروع كرديم. اين نكته را يادآوری می‌كنم كه به طور كلی اين وضعيت در ابتدای راه است و همه در حال تجربه كردن هستيم. نكته ديگر اين كه هنوز مشتری، فرهنگ خوبی در اين زمينه ندارد، به عنوان مثال ما با در پيش گرفتن سياست شفاف‌سازی، وقتی كه در مورد پهنای باند، با مشتری خود به طور صريح مواجه شديم و گفتيم كه در ازای آيتم‌های بيش از حد بايد هزينه بپردازند، دچار افت فروش زيادی شديم! ( در حالی كه مانند بقيه می‌توانستيم ادعا كنيم كه Unlimited POP3 ، Unlimited email و ...) اين الزامی می‌كند كه مسئوليت شركت كاملا مشخص شود و در قبال تعهدی كه به كاربر می‌دهد، كاملا جدی باشد. ما و بقيه همكاران كه در اين صنعت جديد مشغول فعاليتيم، به نظرم اولين نيازمان اين است كه مشتری و كاربر، فرهنگ و اطلاعات اوليه و مناسبی در باره اين وضعيت داشته باشند، و با توجه به افزايش نياز داشتن سايت برای هر فرد حقيقی و حقوقی، بپذيرد كه برای رفع اين نياز خود به قدر كافی هزينه كند. جالب است كه گاهی سازمان‌های بسيار بزرگ مالی را می‌بينيم كه در زمينه تامين هاست مناسب برای سايت خود، گاهی رفتارهای عجيبی از خود نشان می‌دهند و مثلا ارزان‌تر بودن به اندازه دوهزار تومان برايشان اهميت دارد!
به هر حال من اعتقاد ندارم كه فقط با افزايش قيمت‌ها مشكل حل می‌شود. بلكه با ايجاد تشكل مناسب و تلاش برای كاهش برخی هزينه‌ها، اين امكان ايجاد می‌شود كه هاستينگ ما بين‌المللی شود و بخشی از مشكل حل شود.
قنبری: يك نكته مهم به نظر من كنترل كردن Reseller هاست. يعنی بتواند در قيمت و تعرفه‌ها ما رقابت كند ولی در نوع تعرفه و Levelها نتواند رقابت كند. ( من خودم Panel مربوط به يك Reseller را ديده‌ام كه با گام‌های 100K اضافه می‌شود و اين واقعا غير معقول است) اين كار هرچند كوچك است ولی می‌تواند Reseller را كاملا مهار كند و موثر است، و من واقعا روی اهميت اين نكته تاكيد می‌كنم.